آقای دکتر مرتضی منصوریان مجری طرح تحقیقاتی با عنوان "بررسی تاثیر مداخله اجتماع محور بر میزان خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو شهر تهران" در گفتگویی به تشریح این طرح پرداخت. 

-

1- با تشکر از حضور در این مصاحبه، لطفا خودتان را معرفی کرده و سوابق علمی، پژوهشی، اجرایی و عملی خود و فعالیت های مرتبط با این پژوهش را بیان کنید:

با سلام مرتضی منصوریان هستم، دانشیار آموزشی بهداشت و ارتقا سلامت دانشکده بهداشت. بنده 14 سال سابقه عضویت هیات علمی در دانشگاه را دارم و در این مدت بیشتر وقت من به تدریس دروس تخصصی در رشته بهداشت عمومی و آموزش بهداشت و ارتقا سلامت به دانشجویان در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی اختصاص داشته و البته علاقمند به پژوهش در زمینه علوم بهداشتی هستم. تمرکز اصلی من در پژوهش طراحی و اجرای مداخلات در زمینه تغییر رفتار در جمعیت های هدف است. بیشتر مطالعات من در زمینه سبک زندگی سالم و تغییر رفتار به منظور پیشگیری از بیمارهای غیر واگیر از جمله دیابت و پر فشاری خون بوده است.

2- دلیل اصلی شما برای انتخاب این طرح تحقیقاتی چه بود و چه کسانی در این پژوهش یاری دهنده شما بودند؟

همانطور که عرض کردم علاقمندی من بیشتر در زمینه بیماری های غیر واگیر است که با توجه به روند افزایش این بیماری ها در حال حاضر سهم بیشتر از ناتوانی و مرگ و همچنین هزینه های مصرف شده در بخش بهداشت و درمان را به خودشان اختصاص می دهند و با مداخلات آموزشی تا حد زیادی قابل کنترل هستند. در این پژوهش از کارشناسان بهداشتی و دانشجویان رشته آموزش بهداشت و ارتقا سلامت در اجرای مطالعه کمک گرفته شد.

3- پژوهش تان را معرفی کرده و با معرفی ویژگی ها و نوآوری های آن در خصوص موضوعات و محورهای آن شرح دهید:

این مطالعه نیمه تجربی روی 64 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو در شهر تهران صورت گرفت. بیماران بر اساس معیارهای ورود انتخاب شده و به طور تصادفی به دو گروه مداخله (32 نفر) و یک گروه کنترل (32 نفر) تقسیم شدند. هر دو گروه از خدمات معمول ارائه شده در مرکز برخوردار شده و گروه­های مداخله علاوه بر آن، در 4 جلسه مداخله آموزشی گروهی به صورت مجازی  بر اساس مدل چند نظریه­ای نسل چهارم  تغییر رفتار بهداشتی شرکت نمودند. در طی فرایند آموزش به بیماران اطلاعات به وسیله پرسشنامه استاندارد در مقاطع قبل و یک ماه بعد از مداخله جمع­آوری شد.

4- آیا این پژوهش به مرحله اجرا و بهره برداری رسیده است؟

بله این مطالعه انجام شده و نتایج آن در سامانه درج پیام پژوهش وزارت بهداشت قرار داده شده است همچین نتایج این مطالعه در قالب مقاله اصیل تهیه شده و بعد از ترجمه به یک ژورنال معتبر در زمینه بیماریهای غیر واگیر ارسال شده است.

5- این طرح پژوهشی چه گره ای از مشکلات مردم باز خواهد کرد؟

بسته آموزشی این مطالعه در اختیار گروه مداخله قرار گرفت و بعد از جمع آوری داده های پس آزمون در اختیار گروه کنترل هم قرار گرفت. این اطلاعات موجود هست و برنامه بعدی گروه تحقیق این است که با توجه به اثر بخشی برنامه در سطح کلان و با حجم نمونه بیشتر اجرا گردد.

6- انتظار شما از مسئولین و متولیان امور پژوهشی در زمینه حمایت و یا توسعه فعالیت های مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟

اولین انتظار محقیق دانشگاه به روز کردن هزینه های پرداخت حق التحقیق است. اینکه ساعت دستمزد در نظر گفته برای یک استاد تمام دانشگاه 35 هزار تومان است نشان دهنده این است که مسئولین امر در بحث حق التحقیق  تورم سالانه کشور را در نظر نگرفته اند. به هر حال در کنار انگیزه های معنوی که هر محقق دارد توجه به انگیزه های مادی آنها هم می تواند به توسعه امر پژوهش کمک کند.

7- اگر توضیح دیگری درخصوص برنامه های جاری، آینده و اهداف تان دارید در خاتمه این گفتگو بفرمایید:   

برنامه بنده ادامه این مطالعه و برنامه ریزی جهت اجرای آن در گروه های بزرگتر است. من اعتقاد دارم هر قدر جامعه در مورد بیماری های غیر واگیر دانش بیشتری داشته باشد می تواند جهت پیشگیری از آن اقدام موثر تری انجام دهد. ارتقا خود مراقبتی در مورد بیماری های غیر واگیر و برجسته کردن نقش آنها در ناتوانی و مرگ و میر می تواند در زمینه کاهش هزینه های بخش سلامت اثربخش باشد.