به گزارش روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری در مقدمه این گفتگو دکتر سوابه وطن خواه عنوان کرد: استاد گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران هستم که از سال 1380 تاکنون بعنوان عضو هیات علمی دانشگاه متبوع انجام وظیفه می نمایم. تاکنون بالغ بر 120 مقاله و 30 کتاب پیرامون رشته تخصصی خود (مدیریت، بازاریابی خدمات سلامت، توریسم پزشکی، ایمنی بیمار، کارآفرینی، نوآوری در سازمان ها و کیفیت خدمات، برنامه ریزی، سیاستگذاری، بیمه ... نظام سلامت) انجام داده ایم.

محور اصلی مقالات مورد پژوهشی شما در ارتباط با چه موضوعی بوده ؟

موضوعات مرتبط و به روز حیطه مدیریت و سیاستگذاری نظام سلامت در سطح خرد و کلان که بتواند راه گشای چالش ها و مشکلات فعلی نظام سلامت باشد و در نهایت دسترسی به سه هدف نهایی نظام سلامت (ارائه خدمات سلامت- مشارکت مالی عادلانه و تامین مالی) را تسهیل کند.

دلیل اصلی شما برای انتخاب طرح تحقیقاتی تدوین چارچوب ارائه خدمات گردشگری پزشکی برای بیمارستان‌های کشور جهت انجام پژوهش چیست؟

ابتدا تعریفی از گردشگری پزشکی خدمتتون عرض می کنم که ما مدیکال توریسم را به فردی اطلاق میکنیم که برای دریافت خدمات پزشکی کشور خودش را ترک میکند و زمان سفر این فرد کمتر از 1 سال و بیشتر از 24 ساعت هست و در کشور ما خدمات پزشکی برای این افراد تو بیمارستان هایی صورت میگیرد که مجوز گردشگری پزشکی را از وزارت بهداشت اخذ کرده باشند.

با توجه به اینکه کشور ما رتبه دهم جاذبه‌های تاریخی باستانی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان دارد و یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه و جهان برای گردشگران خارجی محسوب می‌شود، از طرف دیگر خدمات درمانی و تسهیلات سفر ما به علت قیمت دلار خیلی ارزان تر از سایر کشورها ارائه میشود و ما پزشکان به نام و برند در ارائه خدمات یونیک همچون پیوند مغز استخوان، کبد و ..،  زیاد داریم، خیلی راحت میتوانیم به گردشگران پزشکی خدمات ارائه بدهیم، ولی متاسفانه سهم خیلی کمی در جذب گردشگران پزشکی داریم که دلایل متعددی را شامل میشود؛ از طرف دیگر بیمارستان های ما قابلیت ارائه خدمات متنوعی را دارند و با توجه به اینکه یکی از منابع تامین مالی آنها بیمه ها هستند و این امر با تاخیر از جانب بیمه ها صورت میگیرد، بیشتر بیمارستان های ما را با مشکلات مالی زیادی مواجه کرده است، توسعه این صنعت و پیاده سازی علمی و اصولی آن میتواند از نظر مالی هم به نفع بیمارستان ها باشد چون تامین مالی از جانب گردشگران پزشکی به صورت پرداخت مستقیم از جیب می باشد و هم زمان صورت میگیرد، درست است که ما در نظام سلامت باید سعی کنیم پرداخت مستقیم از جیب را کمتر کنیم تا همه افراد بتوانند به خدمات سلامتی دسترسی داشته باشند ولی قیمت خدمات ما برای افراد گردشگر نسبت به کشور خودشان آن اندازه پایین هست که موجب عدم دسترسی آنها به خدمات سلامتی نمی شود، یعنی ما در واقع با ارائه خدمات گردشگری از اهداف نظام سلامت هم دور نشدیم و قابل ذکر میباشد این طرح تحقیقاتی رساله دکتری سرکار خانم دکتر سمیرا رئوفی است که در تاریخ 20/02/1402 دفاع کردند.

لطفا مختصری در مورد طرح پژوهش تدوین چارچوب ارائه خدمات گردشگری پزشکی برای بیمارستان‌های کشور بفرمایید.

این مطالعه  در 5 مرحله انجام شده است و مرحله اول به صورت مرور نظام مند چالش ها و موانع توسعه گردشگری پزشکی در کل ایران شناسایی شده است، در مرحله دوم به صورت اختصاصی چالش های واحد بیماران بین الملل را در بیمارستان های دارای مجوز گردشگری پزشکی، تبیین کردیم و بعد از آن ما کشورهایی که پیشرو در صنعت گردشگری پزشکی هستند را شناسایی کردیم و عوامل و فاکتورهایی که موجب توسعه این کشورها در صنعت مدیکال توریسم شده است را برآورد کردیم که بتوانیم از طریق ترکیب نتایج مطالعات قبلی، یک چارچوبی را برای بیمارستان ها تهیه کنیم که بتوانند به این طریق برای مدیکال توریسم ها خدمت ارائه کنند، هدف ما از این مطالعه و تدوین چارچوب، نظام مند کردن فرایند ارائه خدمات، ارائه خدمات پزشکی و گردشگری به صورت یکپارچه است که بتوانیم رضایت مندی گردشگران پزشکی را جلب کنیم که این امر خودش موجب افزایش  تعداد بیماران بین الملل شده است و در نهایت نقدینگی در بیمارستان ها را افزایش خواهد داد.

آیا این طرح تجاری سازی شده و گره ای از مشکلات مردم باز کرده، خلق ثروت داشته ؟

خیر، ولی قرار است که نتایج مطالعه را به واحد گردشگری پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اطلاع بدهیم و نشست هایی با ایشان داشته باشیم.

همانطور که قبلا خدمتتون گفته شد، این  چارچوب موجب نظام مند شدن فرایند ارائه خدمت خواهد شد، از جوانب مختلفی ارائه خدمات درمانی، گردشگری و تسهیلات سفر را برای گردشگران در نظر گرفته است، به دلیل اینکه اگر این امر اتفاق بیفتد و در بیمارستان ها اجرایی بشود، موجب رضایت مندی بیماران بین الملل خواهد شد- خلق ثروت برای بیمارستان ها هم به این صورت اتفاق میفتد که خدماتشان در سطح بین المللی ارائه میشود و باتوجه به اینکه در بیماران بین الملل پرداخت برای خدمت به صورت نقد و مستقیم از جیب صورت میگیرد نقدینگی در بیمارستان ها بیشتر می شود.  

در پایان اگر نکته و مطلبی مدنظرتان است بفرمایید:

چارچوبی که ما ارائه کردیم برای خدمات گردشگری پزشکی شامل سازمان هایی میشود که برخی از آنها به صورت مستقیم و برخی به صورت غیر مستقیم ایفای نقش می کنند و مشکلات و چالش های این سازمان ها تا حدودی در ارائه خدمات به صورت غیر مستقیم شناسایی شده است ولی تمرکز ما بیشتر بر بیمارستان ها بود، به همین دلیل بهتر است که به صورت اختصاصی با این سازمان های ذینقش مصاحبه بشود تا از همه جوانب به موضوع و این صنعت نگاه بشود و همچنین مهم ترین چالشی که در این صنعت وجود دارد به روز رسانی استاندارد ها و تدوین سیاست های مرتبط با این صنعت و همچنین تدوین تعرفه های خدمات درمانی برای گردشگران پزشکی است که موضوع پژوهشی خوبی برای دانشجویان گروه مدیریت، سیاست گذاری و اقتصاد سلامت...، در راستای بهینه شدن این صنعت، میتواند باشد.