در راستای انتشار گزارش و مصاحبه طرحهای پایان یافته پژوهشی در معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه ایران صورت گرفت؛
طراحی ابزار نوین ارزیابی هوشیاری بیماران با استفاده از نمادهای تصویری؛ دستاورد جدید پژوهشگران ایرانی (مصاحبه)
دکتر احسان گروسی، متخصص ارگونومی و مجری طرح تحقیقاتی «طراحی و توسعه ابزار کمکعملکردی شناختی برای ارزیابی سطح هوشیاری مبتنی بر نمادهای تصویری»، در گفتوگویی با واحد روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی ایران به تشریح ابعاد مختلف این پژوهش پرداخت.
به گزارش روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه ایران؛ دکتر گروسی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مدیرعامل شرکت ارگوکیت، با اشاره به تجربیات خود در حوزه مهندسی عوامل انسانی و سلامت دیجیتال گفت:
تاکنون در پروژههای متعدد مرتبط با سلامت پرستاران، آموزش بالینی و فناوریهای سلامت مشارکت داشتهام.
به گفته وی، در این پژوهش وظایفی همچون طراحی مفهومی ابزار، مدیریت فرآیند تحقیق، طراحی نمادها بر پایه اصول ارگونومی شناختی، نظارت بر فاز شبیهسازی بالینی و همچنین توسعه اپلیکیشن و انطباق آن با استانداردهای بینالمللی ISO بر عهده او بوده است.
دلیل انتخاب موضوع و همراهان پژوهش
وی دلیل انتخاب این پژوهش را وجود خلأ جدی در ارزیابی هوشیاری بیماران بهویژه در بخشهای مراقبت ویژه دانست و افزود:
مقیاس کمای گلاسکو (GCS) با وجود استاندارد بودن، همچنان با چالشهایی مانند اختلاف نظر ارزیابان و پیچیدگی زیرمقیاسها مواجه است.
او همکاری مؤثر پزشکان، پرستاران، متخصصان ارگونومی شناختی، برنامهنویسان و پرستاران ICU بیمارستانهای شهدای هفتم تیر و حضرت رسول اکرم(ص) را در موفقیت این طرح بسیار مهم دانست. این طرح با مشارکت خانم مرضیه قاسمیان، دانشجوی کارشناسی ارشد، تکمیل شده است.
معرفی پژوهش و نوآوریها
این طرح در دو فاز اجرا شد:
طراحی و اعتبارسنجی ۱۵ نماد استاندارد مرتبط با زیرمقیاسهای GCS و آزمون درکپذیری آنها توسط دانشجویان پرستاری.
توسعه اپلیکیشن لمسی با رابط کاربری تصویری برای ارزیابی سطح هوشیاری و آزمون آن در شبیهسازی بالینی با مشارکت ۱۶۹ پرستار و دانشجو.
دکتر گروسی سه نوآوری اصلی این ابزار را چنین برشمرد:
- بهکارگیری زبان تصویری به جای متن
- طراحی شناختمحور برای کاهش بار ذهنی کادر درمان
- تبدیل یک فرآیند پیچیده ذهنی به تجربهای سریع و شهودی
به گفته وی، این ابزار جایگزین GCS نیست بلکه «پل ارتباطی تصویری برای استفاده بهتر و دقیقتر» از آن است.
مرحله بهرهبرداری
این ابزار هماکنون در دو بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران مورد استفاده آزمایشی قرار گرفته است و قرار است نسخههای جدید آن برای زبانها و فرهنگهای مختلف توسعه یابد.
حل چه مشکلی؟
به گفته دکتر گروسی، این ابزار میتواند بر سرعت و دقت ارزیابی سطح هوشیاری بیماران اثر مستقیم داشته باشد و حتی در موارد بحرانی مانند ترومای مغزی و سکته نقش حیاتی ایفا کند.
او افزود:
نتایج نشان داد دانشجویانی که با این اپلیکیشن کار کردند، بدون آموزش قبلی، عملکردی در سطح پرستاران باتجربه ICU داشتند.
این یافته، ارزش آموزشی مهم ابزار را ثابت میکند.
از مسئولان حوزه سلامت
دکتر گروسی خواستار نگاه راهبردیتر مسئولان به حوزه سلامت دیجیتال و طراحی شناختی شد و تأکید کرد که لازم است زیرساختهای اعتباربخشی و ورود این ابزارها به پروتکلهای آموزشی و بالینی تقویت شود.
برنامههای آینده
دکتر گروسی در پایان اعلام کرد:
- هدف اصلی، گسترش اپلیکیشن در دانشکدههای پرستاری و بیمارستانهای کشور است.
- نسخه بینالمللی ابزار در حال طراحی است تا به سامانههای پرونده الکترونیک سلامت متصل شود.
- برنامههایی برای تطبیق ابزار با فرهنگها و زبانهای بصری مختلف در دست اقدام است.
- توسعه ابزارهای مشابه در حوزههایی چون ارزیابی درد، تشخیص سریع سکته مغزی و غربالگری شناختی نیز در برنامه آینده قرار دارد.
او تأکید کرد:
هدف نهایی ما، تبدیل زبان تصویری به یک استاندارد جهانی در کنار زبان نوشتاری برای مراقبتهای بحرانی است؛ زبانی ساده، سریع و قابلدرک برای همه اعضای تیم درمان در سراسر جهان.
کامنت