در راستای انتشار گزارش و مصاحبه طرحهای پایان یافته پژوهشی در معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه ایران صورت گرفت؛
نخستین دستورالعمل ایرانی ورزشدرمانی برای بیماران جراحی چاقی تدوین شد (مصاحبه)
دکتر پریسا نجاتی، متخصص پزشکی ورزشی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، با بیش از ۱۴ سال سابقه فعالیت علمی و بالینی، مهمان این گفتوگوست. حوزههای اصلی پژوهشی او شامل توانبخشی و تمریندرمانی در ورزشکاران حرفهای، ورزش درمانی در بیماران مبتلا به چاقی، اختلالات اسکلتی ـ عضلانی مانند آرتروز زانو، آسیبهای روتاتور کاف شانه، مشکلات مفصل ساکروایلیاک و درد گردن است. تمرکز عمده فعالیتهای پژوهشی وی بر طراحی و اجرای کارآزماییهای تصادفی کنترلشده (RCT) برای ارزیابی اثربخشی مداخلات ورزشی و فیزیوتراپی قرار دارد.
به گزارش روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه ایران؛ دکتر پریسا نجاتی درباره چرایی انتخاب موضوع این پژوهش میگوید:
نبود یک دستورالعمل استاندارد و علمی برای نسخهنویسی ورزشی در بیماران مبتلا به چاقی پس از جراحی چاقی، اصلیترین انگیزه ما برای آغاز این پژوهش بود. با توجه به انجام روزافزون جراحیهای چاقی در جهان و نیز کشور ما و نبود یک راهنمای بومی، تصمیم گرفتیم با همکاری یک تیم چندتخصصی این خلأ مهم را برطرف کنیم.
در این طرح، جمعی از اساتید و متخصصان برجسته در کنار دکتر نجاتی حضور داشتند، از جمله دکتر عبدالرضا پازوکی، عضو هیات علمی و فلوشیپ جراحیهای درونبین لاپاراسکوپی چاقی، دکتر علی کبیر، متخصص داخلی و دکترای تخصصی اپیدمیولوژی، دکتر هاله دادگستر، متخصص پزشکی ورزشی و دکتر سمیه مخبر، دکترای تخصصی پژوهش در اپیدمیولوژی
به گفته دکتر نجاتی، این طرح «نخستین تلاش نظاممند کشور برای تدوین راهنمای علمی ورزشدرمانی ویژه بیماران پس از جراحی چاقی» است. این دستورالعمل با رویکرد بومیسازی و مبتنی بر شواهد روز دنیا تهیه شده و ویژگیهای شاخصی از جمله برترین نوآوریهای طرح
و نخستین راهنمای جامع (گایدلاین) ایرانی در حوزه ورزشدرمانی بیماران جراحی چاقی را داراست. تاکنون در ایران و حتی در بسیاری از منابع بینالمللی، راهنمای اختصاصی برای این بیماران وجود نداشت که خوشبختانه متخصصان پزشکی ورزشی، جراحی متابولیک و باریتریک، اپیدمیولوژی، تغذیه و فیزیوتراپی در این پروژه مشارکت داشته و این راهنمای جامع چند رشتهای را تدوین کردند.
قابل توجه اینکه از لحاظ استانداردسازی مبتنی بر شواهد (Evidence-Based) در فرآیند تدوین این راهنمای جامع، بیش از ۳۰۰ مقاله و ۱۵ راهنمای بالینی معتبر جهانی بررسی شده است.
به گفته ایشان این پژوهش مشخص میکند چه نوع ورزشی، با چه شدت و در چه زمان، بیشترین اثربخشی را در بهبود نتایج جراحی دارد. نوع تمرین، شدت، مدت، تعداد جلسات و پیشنیازهای پزشکی بهصورت دقیق طراحی شده است.
همچنین این راهنما بر اساس چارچوب رسمی کمیته راهنماهای بالینی وزارت بهداشت تدوین شده است.
دکتر نجاتی خبر میدهد که این پژوهش «مراحل علمی خود را بهطور کامل طی کرده» و نسخه نهایی آن آماده انتشار است. او میگوید: در حال حاضر این راهنما از سوی معاونت درمان وزارت بهداشت به تمام دانشگاههای کشور ابلاغ شده و اجرای آن در کلینیک چاقی بیمارستان حضرت فاطمه (سلام الله علیها) آغاز شده است.
دکتر پریسا نجاتی در پاسخ به این پرسش که این پژوهش چه مشکلی از بیماران را برطرف خواهد کرد؟ افزود: این پژوهش، یک چالش مهم در مسیر درمان بیماران جراحی چاقی را رفع میکند. استاندارد سازی نسخه ورزشی پس از جراحی جهت جلوگیری از بروز عوارض، بهبود اثربخشی عمل و حتی پیشگیری از بازگشت وزن.
همچنین از مزایای اجرای دستورالعمل (گایدلاین) میتوان به مواردی همچون کاهش عوارض پس از جراحی، افزایش موفقیت درمان، ارتقای کیفیت زندگی بیماران، استانداردسازی مسیر مراقبت پس از عمل و کاهش هزینههای درمانی اشاره کرد.
دکتر نجاتی معتقد است این راهنمای جامع میتواند مسیر درمان بیماران جراحی چاقی را متحول کرده و آینده درمان آنان را مطمئنتر کند.
وی با تأکید بر اینکه گایدلاینها باید به مرحله اجرا برسند، افزود: پیشنهاد میکنیم اجرای همزمان این راهنما در چند مرکز دانشگاهی با حمایت معاونت درمان آغاز شود. همچنین تأمین بودجه برای تشکیل پنلهای تخصصی، خرید منابع علمی و برگزاری دورههای آموزشی ضروری است.
در پایان، دکتر نجاتی خاطرنشان میکند: این پژوهش تنها یک پروژه علمی نیست؛ گامی مهم برای ارتقای خدمات درمانی بیماران مبتلا به چاقی شدید است. امیدوارم با حمایت دستگاههای مسئول، این راهنما بهعنوان یک ابزار عملی وارد فرایند درمان شده و شاهد بهبود واقعی کیفیت زندگی بیماران باشیم.
کامنت